اسلام آباد – 09 – آڪٽوبر (اي پي پي) نگران وزيراعظم انوارالحق ڪاڪڙ گورننس جي ڍانچي، سياست، معيشت سميت اهم قومي معاملن تي ديانتداراڻي قومي ڊائيلاگ جي ??رورت تي زور ڏيندي چيو آهي ته صحتمند ۽ خوشحال معاشري جي ??وڙجڪ جي لاءِ قومي ڊائيلاگ جي ??والي سان پارليامينٽ قائداڻو ڪردار ادا ڪري سگهي ٿي، مهانگائي تي ضابطو آڻڻ جي لاءِ وفاق صوبن سان گڏجي قدم کڻي رهيو آهي جنهن جا مثبت نتيجا اچڻ شروع ٿي ويا آهن، پاڪستان جي مستقبل بابت تمام گهڻو پراميد آهيان. هن اها ڳالهه ڊيجيٽل ميڊيا پليٽ ف??رم ”ٽاڪ شاڪ“ کي ڏنل انٽرويو ۾ چئي. نگران وزيراعظم انوارالحق ڪاڪڙ گهرو ۽ پرڏيهي معاملن، فلسطين تڪرار، ڪشمير مسئلي سميت اهم معاملن تي روشني وڌي. هڪ ٻئي سوال جي ??واب ۾ نگران وزيراعظم چيو ته پاڪستان کي هن وقت معاشي، سياسي ۽ ٻيا چئلينجز درپيش آهن، تنهن ڪري ان حوالي سان بحيثيت قوم اسان سڀني کي پنهنجو ڪردار ادا ڪرڻو پوندو. هن ان ڳالهه تي ور ڏنو ته گورننس جي ??سٽرڪچر،سياسي رويي، مذهب ۽ سياست، معيشت ۽ سياست ۽ عدليه جي نظام سميت ٻين معاملن تي ديانتداراڻي ۽ کليل قومي ڊائيلاگ جي ??رورت آهي. ان ڏس ۾ پارليامينٽ قائداڻو ڪردار ادا ڪري سگهي ٿي. اميد آهي ته ايندڙ پارليامينٽ ان تي ڪم ڪندي ته جيئن هڪ صحتمند ۽ خوشحال معاشري طرف قدم وڌائي سگهجي. هن چيو ته ملڪ ۾ ڪنهن به قسم جي ??نياد پرستي ۽ انتهاپسنداڻي رويي جي گنجائش نه آهي جيڪو به ائين ڪندو رياست ان جي ??لاف ڪارروائي ڪندي. مهانگائي جي ??والي سان هن هڪ سوال جي ??واب ۾ چيو آهي ته اسان کي ڏسڻو پوندو ته ان جا سبب ڪهڙا آهن، هتي ڪڻڪ سميت جنسون وڏي مقدار ۾ دستياب آهن، جيتوڻيڪ ذخيره اندوزي جو مسئلو اچي رهيو آهي، ان جي ??لاف ڪارروائي شروع ڪئي ته کنڊ جون قيمت گهٽ ٿيون، اهو ڪم ضلعي حڪومتن جو آهي، تنهن ڪري وفاق صوبن سان گڏجي قدم کڻي رهيو آهي، جنهن جا مثبت نتيجا اچڻ شروع ٿي ويا آهن. هن چيو ته خصوصي سيڙپڪاري سهولت ڪائونسل جي پليٽ ف??رم تان سعودي عرب، گڏيل عرب امارات سميت سڄي دنيا ۾ معدنيات، آءِ ٽي سميت ٻين شعبن ۾ اربين ڊالر جي ??يڙپڪاري جو امڪان آهي. ان حوالي سان ڊسمبر ۾ اهم خبرون اچي سگهن ٿيون. غيرقانوني پناهگيرن جي ??نخلا جي ??والي سان هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته رجسٽرڊ افغان پناهگيرن کي ڪڍڻ جي قطعي طور تي ڪا به ڳالهه ناهي ڪئي، ان بابت تاثر بلڪل غلط آهي، ٻي ڪيٽيگري اهي غيرقانوني غيرملڪي آهن جن وٽ پاسپورٽ ۽ ويزا سميت ڪي به قانوني دستاويز نه آهن ۽ معاشري ۾ انهن جو ڪردار مشڪوڪ آهي ۽ اهي اسان جي نظام ۾ نه آهن ۽ هڪ رياست جي ??يثيت سان اسان چاهيون ٿا ته انهن کي واپس وڃڻ گهرجي، انهن جو هتي رهڻ جو ڪو اخلاقي ۽ قانوني جواز نه آهي، دنيا جي ڪا به رياست انهن کي ڪڍڻ کي غيرقانوني يا غيراخلاقي نه ٿي سمجهي تنهن ڪري اسان چاهيون ٿا ته اهڙن غيرقانوني غيرملڪين جي واپسي جي ??مل ۾ انهن جو عزت نفس مجروح نه ٿيڻ گهرجي. ٽئين ڪيٽيگري اهڙن ماڻهن جي ??هي جن کي اسان جي معاشري جي ??اندانن ۾ شامل ٿي جعلي دستاويز ٺهرايا، انهن ۾ به نظام جو غلط استعمال ٿيو آهي ۽ ان کي به ختم ڪرڻو آهي ۽ اهڙن ماڻهن جي ڇنڊڇاڻ ڪرڻي آهي انهن ۾ ڪنهن مخصوص آبادي کي هدف نه بڻايو ويندو. هن يقين ڏياريو ته پاڪستاني ڄاون پشتونن جي ??نيادي شهري حقن تي ڪو به ٺاهه نه ڪنداسين. ڊي اين اي ٽيسٽ سان ڪنهن به خاندان جي فيملي ٽري ۾ ڪنهن ٻئي ماڻهو جي ??ڃاڻپ ٿي سگهندي. هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته هو پاڪستان جي مستقبل مان مايوس نه آهي پر پراميد آهي. سعودي عرب ۾ 15 کان 20 لک هنرمند پاڪستانين جي کپت جا موقعا موجود آهن، جڏهن ته پاڪستان مان افرادي قوت انهن جي ??رجيح آهي ان جي لاءِ هنرمند افرادي قوت جي ??ياري تي ڌيان ڏئي رهيا آهيون. سڄي ملڪ ۾ قائم ووڪيشنل ٽريننگ ادارن جي ڊيٽا گڏ ڪري رهيا آهيون، ان بابت هن هفتي اهم اجلاس ٿيندو. هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته عمران خان جي ??زادي جو فيصلو عدالت کي ڪرڻو آهي، جيڪڏهن عدالت کيس آزاد ڪري ٿي ته هو سياسي عمل جو حصو هوندو، عدالتون جيڪو به فيصلو ڪنديون نگران حڪومت انهن تي عملدرآمد جي پابند هوندي. نگران وزيراعظم گم ٿيل ماڻهن بابت مدي جي ??عين سميت ٻين اهڙن ماڻهن جي ??والي سان سوال جي ??واب ۾ چيو ته گم ٿيل ماڻهن جي ??والي سان پاڪستان ۾ ڪميشن جوڙڻ اهم قدم آهي، ڪنهن ماڻهو کي حراست هيٺ رکڻ جي ??والي سان مدي جي ??عين سميت ٻين اهڙن معاملن تي سنجيده قان??نس??ز?? ناهي ٿي، اهو ڪم پارليامينٽ کي ڪرڻو هو. پاڪستان هڪ عرصي کان دهشتگردي جو شڪار آهي، دهشتگردي جي ??لاف جنگ ۾ 90 هزار پاڪستاني شهيد ٿيا، اسان کي مختلف پرتشدد چئلينجز درپيش آهن، جيتوڻيڪ ان حوالي سان ليگل فريم ورڪ نه آندو ويو. نگران وزيراعظم چيو ته پروپئگنڊه جي ??ورت ۾ رياست جي ??دنامي جو سبب بڻجن سٺو عمل نه آهي. هن چيو ته سويلين بالادستي جا نعرا بلند ڪندڙن کي ان حوالي سان قان??نس??زي ڪرڻ گهرجي. قومي ڌارا جي ڪنهن پارٽي ان کي پنهنجي منشور جو حصو ناهي بڻايو. هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته پاڪستان ۾ قان??نس??زي جو معيار سراسري ڪمزور آهي، قان??نس??زي تي فائديمند ڳالهه ٻولهه ٿيڻ گهرجي ۽ ان کي ڪميٽي ۾ کڻي وڃڻ گهرجي ??ه جيئن بهتر نتيجا حاصل ٿي سگهن. هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته نگران وزيراعظم جي ??يثيت سان ان کي هر جڳهه تي فيصلاسازي جي ??زادي آهي ۽ هو فيصلا ڪري رهيا آهن. آرمي چيف سويلين بالادستي تي يقين رکي ٿو. هن چيو ته جيڪڏهن اسان سويلين بالادستي جي ڳالهه ڪريون ٿا ته اسان جي ڪارڪردگي، وقار ۽ ويزن ان جو فيصلو ڪندو، ان عمل کانسواءِ بالادستي جي ??عويٰ مشڪل آهي. هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته اليڪشن ڪميشن جڏهن چونڊون ڪرائيندي اسان ان جي مدد ڪنداسين، اسان سيڪيورٽي ۽ فنڊن سميت سمورا ممڪن وسيلا فراهم ڪنداسين. هن جو چوڻ هو ته نادرا چيئرمين جون خدمتون اسان فوج کان ورتيون آهن. نادرا جو ادارو به هڪ فوجي ??ڪمران جي ??ور ۾ ٺهيو، حاضر سروس فوجي ??فيسر قابل ترين ماڻهن مان آهي، سندس مقرري جي چونڊ تي ڪو به اثر نه پوندو. هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته دهشتگردن جو هدف انارڪي ڦهلائڻ هوندو آهي، سموري سياسي قيادت جي لاءِ سيڪيورٽي جا سنجيده چئلينجز آهن، اسان انهن جي ??لامتي کي يقيني بڻائينداسين. فلسطين جي ??والي سان هڪ سوال جي ??واب ۾ نگران وزيراعظم چيو ته پاڪستان سدائين ڪشميرين ۽ فلسطينين جي ??دوجهد جي ??زادي جي ??مايت ڪئي آهي، پاڪستان سڀني عالمي پليٽ ف??رمز تي فلسطينين جي ??مايت جاري رکندو، دنيا کي ادراڪ آهي ته وچ اوڀر جي مسئلن جو حل آزاد فلسطيني رياست قائم ڪرڻ ۾ آهي، ان مسئلي تي سڀني مسلمان ملڪن کي گڏجي هڪ موقف اختيار ڪرڻو پوندو. ڪشمير ۽ فلسطين جا مسئلا نه حل ڪيا ويا ته انتهاپسندي ايندڙ صدين ۾ به ختم نه ٿيندي. نگران وزيراعظم چيو ته پاڪستان سدائين فلسطينين جي موقف جي ??مايت ڪندو رهندو. 1974ع ۾ لاهور ۾ ٿيندڙ اسلامي سربراهي ڪانفرنس ۾ ڪشمير سان گڏ فلسطين به هڪ اهم معاملو هو، پاڪستان سدائين فلسطيني عوام جو دوست رهيو آهي، پاڪستان فلسطينين جي لاءِ پنهنجي ??مايت جو مختلف سفارتي، سياسي ۽ سماجي پليٽ ف??رمز تي سدائين ورجاءُ ڪيو آهي ۽ ڪندو رهندو. او آءِ سي ۽ گڏيل قومن جي پليٽ ف??رمز سميت عالمي فورمز تي پاڪستان فلسطينين جي ڀرپور مدد ۽ حمايت جاري رکندو. نگران وزيراعظم هڪ سوال جي ??واب ۾ چيو ته ٻه رياستي فارمولو فلسطين جي مسئلي جو موزون حل آهي ۽ پاڻ فلسطيني به انهي حل جا قائل آهن ۽ ان سان وچ اوڀر ۾ استحڪام ايندو. هن ان ڳالهه جو ورجاءُ ڪيو ته پاڪستان اسرائيل کي تسليم نه ٿو ڪري. نگران وزيراعظم چيو ته فلسطيني هڪ آزاد فلسطيني رياست جي قيام سان اتفاق ڪيو هو پر اسرائيل ۽ فلسطين جي وچ ۾ جيڪو معاهدو ٿيو هو ان تي اسرائيل پاران عمل نه پيو ڪيو وڃي، فلسطينين جي معاهدي موجب آزاد فلسطيني رياست نه پئي ڏني وڃي. ڀارت سان لاڳاپن جي ??والي سان هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته اسان ڀارت سميت سڀني پاڙيسري ملڪن سان سٺن لاڳاپن جا خواهشمند آهيون. ڀارت سان لاڳاپن کي معمول تي آڻڻ جي لاءِ پاڪستان سان ڪشميري به بنيادي ڌر آهن، جيڪي 70 سالن کان ڀارتي ڏاڍ برداشت ڪري رهيا آهن. ڀارت سان لاڳاپا معمول تي آڻڻ جي ??مل جو جيڪڏهن ڪشميري حصو نه بڻجندا ته ڪا به ڳالهه پائيدار نٿي ٿي سگهي. هڪ سوال جي ??واب ۾ هن چيو ته هو به ٻين پاڪستانين وانگر ڪرڪيٽ جو شوقين آهي ۽ هو چاهي ٿو ته پاڪستان ڪرڪيٽ ٽيم ورلڊ ڪپ کٽي اچي. جيتوڻيڪ اهڙي ڪا به تجويز غور هيٺ نه آهي ته هو مئچ ڏسڻ ڀارت ويندو. راندين کي راند طور ڏسڻ گهرجي. ڀارت پاڪستاني تماشائين کي ويزا ڏي، جيڪڏهن اهو ايونٽ پاڪستان ۾ ٿئي ها ته انهن کي اسان ويزا جاري ڪريون ها، بدقسمتي سان ڀارت راندين جا لاڳاپا معمول تي نه ٿو آڻي سگهي ته واپاري لاڳاپا ڪيئن ممڪن آهن. هن چيو ته سعودي ولي عهد محمد بن سلمان جي ??وري جي ??والي سان سفارتي ذريعن سان ٻطرفي ڳالهه ٻولهه ٿي، ڪجهه منصوبن تي ڳالهه ٻولهه جاري آهي، معاهدي جي ويجهو آهيون. انٽرويو دوران نگران وزيراعظم پنهنجي ??اتي زندگي جي ??والي سان سوالن جا جواب به ڏنا.
